Pipu Kutzung Thiamnak

Pipu hna cu anmah te in an rak i todelh. Khuasak tintuknak ah an herhmi paoh cu anmah te in an rak ser dih, thirhingchaw le hlawnthil dah ti lo cu.Tuchan tu ahhin kanmah tein zeitaktak hmanh kan i ser khawh mi a um lo. Hi zawn ahhin pipu hna nih thiamnak(skill) ah an kan tei tuk ti a lang. An thiammi kan vun zoh hmanh lai.

1. Bel kheng an ser:

Chumhchuannak le din-einak ah an herhmi thilri vialte cu anmah tein an rak ser khawh. Tlak in an ser i sawisam phunphun in an ser. Bel, umpu, ngaan, pheihau le kheng zong an ser. Cun thing in thingkheng phunphun, thingkeu, thutdan, chantling tiang an ser.

2. Tlah-hri

Tlah-hri tonghtham hi pa asi na miang nih an thiam dih ko. Rua an tuk. Tlah ah an tham. Tlah cu an hmannak a tam tuk. Hau kulhnak, inn saknak, le tem a herhmi paoh ah an hman ko. Tlahpi, tlahte, cihkhuah..tiin a phunphun a um. Innchungkhar khuasaknak ah an herhmi; pher, sei, seihnam(thihtet in), nurel, paiper, ngadawi sawng, berel, bukbau, beng, kho, fingrilh, talawn, archiar, ar-bawm, paikawng, kaurel bawm...le arbawm tiang in an i ser thiam dih. Midang fial an hau lo.

3. Thiam-la tongh

Nu paoh nih la tonghtham le thiamtah an thiam. Thiam hmanh ahcun hni, puan, lupawng, zaltial le biar tiang in an tah thiam dih. Thiamtah nak le la tonghtham nak thilri vial te zong anmah tein an i damh khawh dih.

4. Soser an thiam

Khuakhat ah soser thiam pakhat tal cu an um dih. An herhmi hriamnaam; tuhmui, namtong, hreitlung vialte cu anmah te in an rak i ser khawh dih ko.

5. A dangdang an thiam mi

- Kuakpihrum le kuaklu anmah tein an i ser thiam(nu nih).

-Innkip nih sum le sumkhal an i ngeih dih. Mi tumbut ah chihmui phomh le faang suk an i nautat.

-Tikuang anmah te in an i seih

-Catial an thiam lo nain lungdonh le thingtial cung ah an duhmi paoh an rak suai ve ko. An sakhah mi, an sathahmi, meithal...a phunphun an suai.

-Li le thal, cantiang, chai, phaw...anmah tein an i ser dih.

-Mangkhawng, kharkhep, pial, pheikalh, zutu, thangrep a phunphun...an ser.

-Innsak an thiam. Hreh van le dicih cu pa kip nih an thiam.

Hi acunglei thilri pawl hi tuchan zong ah kan khuasaknak ah kan herh rihmi tampi an um ko. Kanmah tein i ser khawh ahcun a va tha tuk hnga nain thiam kan huam lo. Kan i tim lo. Kan biapit ter lo. Ningzah tu in kan i la. Arbawm sak a thiammi hna khi kan hei zohniam salam hna cuh, aa keihkawh lo tuk mi. Tangka kan ngeih lo bu zong ah cawk lawng kan bawh. Siloah mi thil hal le hlan kan hmang tuk. Tuchan mino deuh nihcun ahcun  tlahtem , hmunphiah, vok-kawm sak, ar-innsak le thing-ai innsak le tolhtang(thaitholh) hrual hmanh kan thiam ti lo. Hi thil vialte hi kan ram chung ah an um dihmi, kanmah tein kan i tuah khawh dih dingmi an si.

Pipu chan ahcun zeithil paoh hi anmah kut in an serchuah(made in home/local village) dih. Kan nih tucu zei thil paoh hi a ciasa(ready made) in hmuh kan duh. Pathian thluachuah hmanh hi ready made in hmuh kan duh cang.